Een tikkeltje gespannen werd ik het terrein van de Iwahig gevangenis op Palawan opgereden. Bij de security check moest de tricycle driver zich legitimeren. Ik bleef in de zijspan wachten. Nogmaals keek ik naar het pakje sigaretten en het zakje snoep dat ik onderweg had gekocht.
Neem wat sigaretten en lekkers mee hadden ze tegen me gezegd. Dat wordt door de gevangenen gewaardeerd. Zelf zat ik eerder aan fruit en noten te denken, maar goed, het is ook niet voor mezelf.
We reden verder het terrein op langs het deel waar de gevangenen met minimum security zitten. Veel kon ik er nog niet van zien, want dit deel van de gevangenis is niet aan het pad gelegen. We vervolgden de hobbelige, stoffige weg naar een centraal punt. Daar stopte de driver en wees een richting op. “Just go. Prisoners. There.”.
“Kusje, kusje, houdoe, gezellig”
Ik liep het gebouw binnen waar recreation hall op stond.
Een groepje mannen in een oranje T-shirt zat op de grond naar de televisie te kijken. Tussen de tafels door waarop zelfgemaakte souvenirtjes lagen, liep ik richting het groepje mannen. Ze riepen iets tegen elkaar, stonden op, zetten de muziek aan en begonnen te dansen.
Wat is dit voor iets geks dacht ik nog bij mezelf. Na de dans kwamen er een aantal naar me toe gelopen. “Where are you from? Netherlands? Kusje, kusje, houdoe, gezellig.” Bedenkelijk antwoordde ik met een korte yes, draaide me om en liep weer naar buiten naar de driver.
Ze wees me de plekken waar ik absoluut niet mocht komen
Ik vroeg hem waar ik nog meer heen kon gaan en hij wees in een andere richting.
Terwijl ik het trappetje opliep, klonk er luide muziek uit het gebouw. Er waren opvallend veel vrouwen met lichtbruine shirtjes aan en een man in uniform. Ik liep naar de bewaker en vroeg wat er gaande was. Echt antwoord wilde hij niet geven en hij vroeg wat ik kwam doen en waarom ik zo nieuwsgierig was.
Ik excuseerde me en wilde weer naar buiten lopen. Een van de vrouwen kwam op me afgelopen en vroeg waarmee ze me kon helpen. Het bleek het personeel te zijn en ik stond dus midden in een gebouw voor het personeel. Geen wonder dat het niet de bedoeling was dat ik daar kwam. De vrouw legde me uit waar ik wel heen kon gaan en wees de plekken aan waar ik absoluut niet mocht komen, omdat het daar te gevaarlijk is.
Na een klein rondje om het centrale punt besloot ik terug te gaan naar de recreation hall. Ik trof hetzelfde groepje mannen op precies dezelfde manier aan als dat ik ze de eerste keer aantrof. Dit keer stond er eentje op en kwam naar me toegelopen.
Interview met een gevangene van de Iwahig gevangenis
Wat is er gebeurd? Waarom zit je in de gevangenis?
Ik reed samen met mijn broertje, die ik die avond na lange tijd weer voor het eerst zag, op de scooter naar huis. Onderweg werden we aangehouden door agenten. Dronken agenten. We hadden namelijk geen helm op.
Waar was thuis toen?
In Manilla. We woonden toen nog in Manilla. De politie vroeg ons om de boete te betalen, maar we hadden geen geld. We smeekten ze om een waarschuwing en vergiffenis, maar die kregen we niet. Het begon met een discussie en eindigde in een gevecht. Op een gegeven moment trok een van de agenten zijn wapen en begon op ons te schieten. Ik werd geraakt in mijn voet, maar probeerde hoe dan ook mijn broertje te beschermen. Helaas werd hij neergeschoten en overleed hij ter plekke.
Wat heb jij toen gedaan?
Ik was zo kwaad. Het is mijn broertje die werd doodgeschoten. Ik viel de agenten aan en in het gevecht heb ik een wapen weten af te pakken. Ik richtte het wapen op de agenten en schoot. Zonder na te denken.
Wilde je toen wegrennen, omdat je wist dat je hiervoor de bak in zou gaan?
Nee, ik wilde bij mijn broertje blijven. Ik kon hem niet zo achter laten ondanks de gevolgen voor mezelf. Niet veel later werd ik meegenomen en moest ik naar de gevangenis is Manilla. Ik werd uiteindelijk veroordeeld voor dubbele moord.
Van Manilla naar de Iwahig gevangenis
Hoe lang heb je in de gevangenis in Manilla gezeten?
Ik was 16 toen het gebeurde en tot mijn 25e heb ik daar gezeten. Het was er verschrikkelijk. In totaal waren er meer dan 30.000 gevangenen. De hele dag bracht ik door in mijn cel. Twee uurtjes per dag mochten we eruit om te sporten.
Na die 9 jaar ben je overgeplaatst naar de Iwahig gevangenis?
Ja, klopt. Bij goed gedrag word je overgeplaatst. Hier is het een stuk beter. Er zijn maar 2.000 gevangenen en ik heb veel meer vrijheid ondanks dat ik toch gevangen zit. Het voelt niet zo. De bewakers voelen aan als familie.
Hoe zien jouw dagen in de Iwahig gevangenis eruit?
Om 04.00u moeten we opstaan. Dan worden we geteld, moeten we sporten, bidden we en daarna krijgen we ontbijt. Om 06.00u moeten we klaar staan om naar de recreation hall gebracht te worden. Deze moeten we eerst schoonmaken en vervolgens moeten we de bezoekers vermaken. Om 16.00u en 18.00u worden we nog een keer geteld en daarna moeten we terug naar de cel om hem schoon te maken. Daarna krijgen we eten en om 20.00u moeten we gezamenlijk onder de douche. Zo gaat het iedere dag.
Heb je er ooit aan gedacht om te ontsnappen?
Nee, ik voel me fijn en veilig hier. Ik heb het beste baantje wat er is hier in de gevangenis. Anderen moeten op het land werken of in de kantine van het personeel. Ik kan lekker dansen. Je komt er niet zomaar tussen hoor. Je moet solliciteren op deze functie en als je skills of talent hebt, dan word je misschien aangenomen.
Hoeveel jaar moet je nog in de Iwahig gevangenis zitten?
Tot het einde van dit jaar. Dan heb ik mijn straf uitgezeten.
En wat ga je dan doen?
Ik ga terug naar Manilla, naar mijn familie.
Heb je spijt van wat je hebt gedaan?
Nee, absoluut niet. Ik zou het zo nog een keer doen. Je moet niet aan mijn geliefden komen.
Vitamientjes
Tot slot gaf ik hem het pakje sigaretten en het zakje snoep. Ik vroeg of hij het lekker vond en met een lach op z’n gezicht antwoordde hij: jazeker, het zijn mijn vitamientjes!