De burning ghats van India: Tijdens een reis van 7 maanden kwamen wij in februari 2020 in Varnasi, India, aan. Varanasi is misschien wel één van de meest bijzondere plekken waar we geweest zijn deze reis. We gaan proberen uit te leggen wat het voor een plek is en hoe het was om daar te zijn, maar het haalt het waarschijnlijk nooit bij het echt ervaren!
Varanasi is de meest heilige Hindoeïstische plek ter wereld, en tevens een van de oudste steden ter wereld. Al zo’n 4000 jaar komen hier mensen om zich in de Ganges te wassen, want als je dat hier doet worden je zonden weggewassen.
Zelf blijven we netjes op de kant, want het water is super giftig door alle vervuiling, al wordt er hard gewerkt aan het schoonmaken en in leven houden van deze belangrijke rivier (‘de vloek van Shiva opheffen’). Het is zowel in het water als op de ghats – de trappen die naar het water leiden – dan ook veel schoner dan we verwacht hadden, zeker na wat we al van India gezien hebben.
De Burning Ghat van Varanasi
We lopen langs het water en komen aan bij een ander soort ghat; een burning ghat.
Hoewel we hier al documentaires over hadden gezien en veel gelezen hadden, is het niet voor te stellen hoe het hier echt is. Sterven (en gecremeerd worden) in Varanasi is namelijk voor de Hindoes het hoogst haalbare, een eer, omdat dan de reïncarnatiecyclus verbroken wordt.
Als het niet lukt om hier te sterven, kan het lichaam hier alsnog heen gebracht worden om gecremeerd te worden om ervoor te zorgen dat je een goede reïncarnatie krijgt.
De lichamen, ingepakt en rijkelijk versierd op een draagbaar van bamboe, worden door de straten gedragen naar de ghat. Ze worden in het water gedompeld, en daarna voorbereid voor de brandstapel. In slechts een wit gewaad verdwijnen de lichamen in de vlammen van het eeuwige vuur dat hier al 3000 jaar brand.
Crematies aan de lopende band
Sub jobs: Stock fotograaf, fotograaf op locatie, vakantie kiekjes (lokaal), fotograaf in opdracht (bijvoorbeeld voor hotels of reisorganisaties) etc.
De een na de andere, een onophoudelijke stroom lichamen. Er mogen alleen mannen bij zijn, omdat vrouwen door hun gehuil de weg naar het hiernamaals bemoeilijken. Er zijn veel mensen aan het werk op de ghat om de crematies goed te laten verlopen: mannen zijn in de weer met gigantische stapels hout, speciale dodenfotografen maken de laatste selfies en kappers zijn om de hoek druk aan het werk om de hoofden van de nabestaanden te scheren als teken van rouw.
Het as wordt in de Ganges gestrooid, waar mannen van de laagste kaste klaarstaan met goudpannen om op zoek te gaan naar sieraden in het as (terwijl een paar meter verderop iemand zijn tanden met het water poetst of het drinkt).
Hier zijn, in deze totaal andere wereld waar zo praktisch en zonder emotie wordt omgegaan met de dood, is intens. Het is niet te bevatten. We willen kijken maar toch ook niet, willen niet te diep de rokerige lucht inademen maar moeten wel.
Dodenhotel bij de Ghat
Als we even genoeg indrukken hebben duiken we het geweldige doolhof in dat Varanasi voorbij de ghats is.
De straatjes zijn gevuld met heilige mannen (sadhoes), familieleden, pelgrims en zieke mensen die hier zijn gekomen om te sterven (er zijn hier hele dodenhotels, waar je incheckt om binnen 14 dagen te sterven. Als dat niet lukt, moet je weer weg).
We blijven vooral in de kleine straten, de hoofdstraten zijn te druk (vergeet Delhi; hier is het pas écht druk). In de avond gaan we naar de Aarti op de hoofdghat. Het is ook hier ontzettend druk, mensen drukken ongewenst bindi’s op onze voorhoofden en beginnen ons ongevraagd te masseren. De Aarti is een gezamenlijk gebed en groots in opzet maar niet zo indrukwekkend als bijvoorbeeld in Haridwar, dus we zoeken al snel ons bed op.
Iedere Ghat zijn eigen functie
De volgende dag gaan we met gids Vijay op pad. Het is even zoek naar hem, wat achteraf ook niet zo gek is want hij blijkt superklein te zijn, maar wel heel goed geïnformeerd.
We beginnen de dag met een boottocht langs de ghats bij zonsopkomst. Op iedere ghat gebeurt wat anders; koeien wassen, was ophangen, of pelgrims die baden.
We varen langs een kleinere burning ghat, en leren dat niet iedereen zomaar gecremeerd mag worden. Mensen met lepra, zwangere vrouwen, sadhoes en kinderen onder de 12 worden rechtstreeks in de Ganges gegooid (gelukkig zien we dit niet).
Ook leren we dat er 3 soorten sadhoes zijn: de oranje Yogi’s die we vooral zien, de naakte sadhoes die besmeurd zijn met as, en de Aghori Sadhoe die in het zwart gekleed is, ook besmeurd met as, en dode lichamen eet.
We zien er inderdaad een paar struinen tussen de ashopen, een pot vullend met overblijfselen. Na de boottocht lopen we alle ghats nog eens af en zien we o.a. ceremonies met as, naar het uiterste punt, waar we de steegjes weer induiken.
'White Privilige'
Ieder huis in Varanasi heeft zijn eigen tempel, en overal waar we kijken zien we ze dan ook. We bezoeken wat speciale, en voeren een ritueel uit waarbij we water sijpelen over een Lingam, het fallussymbool van Shiva.
Bij een worstelschool met wat Spartaanse fitnessmethoden kijken we onze ogen even uit, en in een Islamitische wijk wordt in de 400 huizen zijde bewerkt (en hebben ze natuurlijk een winkel).
Met een tuktuk gaan we naar de belangrijkste tempel van de stad, de Vishwanatha tempel of Gouden tempel. We moeten ons melden, paspoorten afgeven en heel veel geld betalen om met een priester mee te gaan naar de ingang. Er is een speciale ‘rij’ voor blanke toeristen, die de normale rij waar mensen soms wel 48 uur in staan en die door heel Varanasi loopt omzeilt.
Het is super ongemakkelijk, we worden overal voor geduwd en staan binnen een minuutje bij de tempel. In de tempel zelf is de heiligste Lingam te vinden in een mega kleine ruimte waar veel te veel mensen tegelijk in willen. Het is duwen, trekken, over elkaar heen struikelen en tegelijkertijd mantra’s blijven roepen.
De priester duwt ons weer voor, we staan binnen een mum van tijd binnen, en dringen ons net zo snel weer naar buiten. De massahysterie van het geloof komt hier echt tot uiting. Geld uitgeven in het casino duurt langer, maar het was een bijzondere ervaring (met super oncomfortabel white privilige).
Koningsdag in India
Net als elke dag in Varanasi rusten we tussen de middag uit op onze kamer en gaan we in de namiddag weer op pad.
Onze camera’s maken overuren; vliegeraars, slangenbezweerders, cricketspelers, pelgrims, sadhoes en andere zonderlinge figuren, geiten, apen, honden en koeien, alles komt hier samen.
Onze dagen in Varanasi brengen we dan ook vooral door met struinen over de ghats en met varen in bootjes voor een ander perspectief. Hoewel de gebruiken van de stad beginnen te wennen, is het wel heel surreëel om bijvoorbeeld in een café te zitten waar continu lichamen in processies voorbijgedragen worden, onder onze neuzen op weg naar de ghat.
De laatste dag is het groot feest, want het is MahaShivrari, een festival ter ere van Shiva. Het festival zelf lijkt vooral te gaan om het gebruiken/drinken van hasj, mediteren en vasten. De dagen in aanloop van het festival is men al druk bezig met het treffen van voorbereidingen.
Vrouwen scheren hun hoofden kaal om hun haar aan Shiva te offeren, er vinden een soort workshops Puja-maken (offers) plaats, er komen steeds meer Sadhoes en bedelaars op de stad af, en er is een opwinding voelbaar.
Als we Varanasi verlaten is het festival losgebarsten. Het is net of we Amsterdam tijdens Koningsdag proberen te ontsnappen, volledig bepakt en bezakt. Uit grote speakerinstallaties dreunt keiharde muziek en mensen dansen alsof hun leven ervan afhangt, terwijl er nog geen meter verder een gebogen oud vrouwtje voorbij schrijdt op hopelijk één van de laatste dagen van haar leven.
Varanasi klinkt misschien luguber, maar dat is het totaal niet. Leven en doodgaan hier hand in hand maar het vieren van het leven heeft hier de overhand.
Over de auteur
Charlot van der Meer
Ik ben Charlot, een creatief producent die haar werk in het theater voor 7 maanden stopzette om de wereld over te dralen samen met mijn vriend Ricco. Hoewel we al meerdere verre reizen gemaakt hadden, waren we benieuwd of een wereldreis wel iets voor ons was, of we het vol zouden houden, of we het wel leuk zouden vinden.. Maar van de Transmongolië express tot Nieuw Zeeland, van Myanmar tot Zuid-Afrika; we hebben ons geen moment verveeld en de 7 maanden vlogen voorbij. Nu kijken we terug op een fantastische reis, die we graag delen!
